Перевод "opanayika" ("opaneyyika")

Автор Ассаджи, 19:54 24 сентября 2010

« назад - далее »

Ассаджи

Доброго времени!

Словарь Рис-Девидса дает такое толкование:

Opanayika (adj.) [fr. upaneti, upa + nii] leading to (Nibbāna) S iv.41 sq., 272, 339; v.343; A i.158; ii.198; D iii.5; Vism 217.

В словаре Маргарет Коун приводится много значений:

opanayika, mfn. [from upanaya; BHS aupanayika],
fit for bringing near, for taking to oneself;
fit for making use of;
deserving to be used;...

и приводится интерпретация 'opaneyyika' как:

opaneyyika, mfn. [=opanayika qv], fit for bringing near; Sadd 787,27 (opanayiko va opaneyyiko sa"nkhato lokuttaradhammo attano cittena upanayana.m sacchikiriyaavasena alliiyana.m arahatiiti opaneyyiko); 788,2 (upaneyyo va upaneyyiko).

на основе комментариев.

В типичном комментаторском объяснении:

151. Upanetabboti opaneyyiko. Ayaṃ panettha vinicchayo, upanayanaṃ upanayo, ādittaṃ celaṃ vā sīsaṃ vā ajjhupekkhitvāpi bhāvanāvasena attano citte upanayanaṃ arahatīti opanayiko. Opanayikova opaneyyiko. Idaṃ saṅkhate lokuttaradhamme yujjati. Asaṅkhate pana attano cittena upanayanaṃ arahatīti opaneyyiko. Sacchikiriyāvasena allīyanaṃ arahatīti attho.

Atha vā nibbānaṃ upanetīti ariyamaggo upaneyyo. Sacchikātabbataṃ upanetabboti phalanibbānadhammo upaneyyo. Upaneyyo eva opaneyyiko.

(Visuddhimagga Mya: 1.210)

по сути приводятся все грамматически возможные интерпретации 'upaneyya':

upaneyya(1), absol. of upaneti qv.
upaneyya(2), mfn., fpp of upaneti qv.
upaneyya(3), mfn. [from upaneti], leading to, bringing to;...

и поэтому эти многозначные объяснения дают мало пользы.

К счастью, этот термин проясняется в "Критическом словаре пали":

opanayika, mfn. [scdry deriv. from upanaya (not
recorded in canonical pa.) + suffix -ika; cf. upanāyika and
attûpanāyika, qq. v. s.vv.; cf. Buddhist sa. and BHS
aupanayika, q. v. in BHSD, s.v.], worthy of pursuit,
deserving to be pursued
; — Rem.: the context in which -
occurs shows clearly that it cannot have the active sense
"leading to" or "conducive to", but must rather be
interpreted in a passive sense (ger.) in accordance with the
ct.s; — ~ occurs only in a stock phrase with sandiṭṭhika,
akālika, ehipassika, qq. v. s.vv.; — gramm. lit.: yattha
jāto, vasati, yaṁ arahati... ṇiko, ... upanayanaṁ arahatī
ti ~o, Sadd 787,27 (ad Sadd 786,6 [= sutta 764]) quoting
Vism 217,3 foll., q. v. infra; Buddhaghosa's interpretation
seems to be based upon Pāṇ V 1 63, q. v.; ~o, Kacc-v ad
Kacc 404 and 605; — exeg.: upanetabbo ti ~o. ayaṁ pan'
ettha vinicchayo: upanayanaṁ upanayo. ādittaṁ celaṁ vā
sīsaṁ vā ajjhupekkhitvā pi bhāvanāvasena attano citte
upanayanaṁ arahatī ti, ~o (v. l. opaneyyiko) ... asaṅkhato
pana attano cittena upanayanaṁ arahatī ti ~o. sacchikiriyā
vasena allīyanaṁ arahatī ti attho. atha va nibbanaṁ
upanetī ti ariyamaggo upaneyyo ... upaneyyo eva ~o,
Vism 217,3 foll. qu. Sadd 787,26 foll., (which reads
opaneyyiko); yo ca ehipassiko so nāma ~o hotī ti, Vism
217,24; 218,2 (~assa; v. l. upaneyyikassa; Be opaneyy-
ikassa); — svākkhāto bhagavatā dhammo sandiṭṭhiko +
~o paccattaṁ veditabbo viññūhī ti, D II 93,32 (no v.l.; Be
opaneyyiko) qu. Vism 213,13 (v. l. opaneyyiko) = M I
37,21 (Be opaneyyiko) = A III 285,21 (v. l. opaneyyiko)
≠ S I 9,13 (v. l. opaneyyiko; Spk I 43,21 = Vism 217,6,
q. v. supra) ≠ A I 158,28 (~o ti attano cittaṁ upanetabbo,
Mp II 256,13); kittāvatā bho Gotama sandiṭṭhikaṁ
nibbānaṁ hoti akālikaṁ ... ~aṁ paccattaṁ veditabbaṁ
viññūhī ti, A I 158,38 (~an ti paṭipattiyā upagantabbaṁ,
Mp II 256,27); sandiṭṭhikā nijjarā + ~ā paccattaṁ
veditabbā viññūhī ti, 221,13 (~ā ti upanayayuttā
allīyitabbayuttā, Mp II 333,17); Sp 251,17 (~aṁ; v. l.
opaneyyikaṁ); v. opaneyyika.

http://pali.hum.ku.dk/cpd/search.html

Bahupada

В сутте о водяной змее Алагаддупама-сутта используется однокоренное слово venayiko, которое Рис-Дэвидс переводит как "нигилист", а Тханиссаро бхиккху как "he, who misleads".
Интересно, как преводит это слово дост. Бодхи?

Ассаджи


Bahupada